Indonesielink.nl

Vulkanen en vulkanisme op Java

---

De Indonesische eilanden, waaronder Java, maken deel uit van de Indonesische Archipel of Sundaboog. Deze boog vormt de grens tussen de Indische Oceaan en de Grote Oceaan en is een zeer actief vulkanisch gebied. Hier schuift de oceanische korst van de Australische Plaat onder de Aziatische oceanische korst, waardoor vulkanisme een eilandenboog heeft gevormd. Het landschap van Java en andere Indonesische eilanden wordt daardoor overheerst door de aanwezigheid van vele vulkanen. Op het Indonesische eiland Java zijn de bekendste vulkanen Gunung Bromo, Merapi, Kawah Ijen, Gunung Raung en het Dieng Plateau.
Op Java zijn 45 actieve vulkanen. Daarnaast zijn er 20 kleine kraters en kegels in het Dieng Plateau en jonge kegels in de Tengger Caldera complex.

---

Vulkanen op Java

1. Gunung Bromo

De vulkaan Bromo (2.392 meter) maakt onderdeel uit van het Tenggergebergte in Oost-Java en ligt in het Bromo Tengger Semeru Nationaal Park. De Bromo ligt met twee andere vulkanen weer in één grote krater, de Tengger. Deze krater is een zandvlakte van 8 bij 11 kilometer en doet aan als een maanlandschap. In deze grote krater ligt aan de voet van de Bromo de hindoetempel Pura Luhur Poten. De lokale bevolking gelooft dat de god Brahma hier verblijft.

Bromo Vulkaan

2. Dieng Plateau

Het Dieng Plateau ligt in het centrale Hooggebergte van Midden Java op een hoogte van 2.100 meter. Het plateau ligt in de caldera van een ingestorte vulkaan. Een bezoek aan het Plateau is om verschillende redenen de moeite waard. Tijdens de rit krijg je al een indruk van de mooie natuur en omgeving. Diverse vulkanen met terassen op de hellingen omringen het plateau.

Eenmaal op het plateau kun je een lange wandeling maken in een rustige, eenzame omgeving langs vulkanisch actieve kraters, gekleurde kratermeren en de diverse hindoetempels.
Je kunt ook nog lopen naar Sembungan op een hoogte van 2.300 meter. Het is daarmee het hoogst gelegen dorp van Java. Een andere atractie is de Gunung Sikunir, 1 kilometer voorbij Sembungan. Van hieruit heb je (bij goed weer en zicht) uitzicht op diverse vulkanen in de omgeving, waaronder de Merapi en Merbabu.

Belangrijkste bezienswaardigheden van Dieng Plateau zijn Telaga Warna (het gekleurde meer), Kawah Sikidang (Krater Sikidang), de Candi Bima (Bima tempel), Candi Gatutkaca, Candi Dwarawati en het Arjuna tempelcomplex. De kawah Sikidang is een vulkanisch actieve krater met stomende gaten en modddergeisers. Het Arjuna tempelcomplex bestaat uit vijf tempels en staat op het centrale plein. Deze vijf Shiva tempels zijn vernoemd naar helden uit Wajang verhalen, namelijk Arjuna, Puntadewa, Srikandir, Sembadra en Semar. Vanuit Yogyakarta en Wonosobo zijn verschillende georganiseerde excursies naar Dieng te maken. Het Dieng Plateau ligt ruim 115 kilometer van Yogyakarta en 26 kilometer van Wonosobo.

Dieng Plateau




Gunung Merapi

3. Gunung Merapi

De vulkaan Merapi (2.968 meter) ligt in de Indonesische provincie Midden-Java. Het is de meest actieve vulkaan van Indonesie en behoort tot de 16 gevaarlijkste vulkanen van de wereld. De stratovulkaan ligt ongeveer 30 kilometer ten noorden van de stad Yogjakarta.

De vulkaan Merapi is voortdurend actief en stoot geregeld aswolken uit. Iedere twee tot drie jaar vinden kleine uitbarstingen plaats, Om de 10 tot 15 jaar een grote vulkaanuitbarsting. In mei 2006 en oktober 2010 kwam de vulkaan tot uitbarsting waarbij resp. 38 en meer dan 300 doden zijn gevallen. Bij een uitbarsting in juli 2013 werden dikke aswolken en lava uitgespuwd.

In 2004 is een gebied van 6.410 hectare rond de vulkaan Merapi opgericht als een nationaal park.
Er zijn meerdere vulkanen met een soortgelijke naam, zoals de Marapi op Sumatra en de Merapi op het Ijen Plateau.

4. Gunung Ijen

Het Ijen Plateau is een complex van stratovulkanen op het Indonesische eiland Java in de provincie Oost-Java. Op dit vulkanencomplex liggen de Gunung Ijen (2.250 meter), de Gunung Merapi (2.800 meter)en Gunung Raung (3.332 meter).
De krater van de vulkaan Ijen (: Kawah Ijen) bevat een bijna 1 kilometer brede, turquoise gekleurde, zure kratermeer.
Op de Ijen vulkaan vindt zwavelwinning plaats. Iedere dag gaan hier arbeiders de vulkaan omhoog om weer met zware, gele zwavelblokken in bamboemanden af te dalen. Elke dag nemen deze zwavelmijnwerkers het risico giftige gassen in te ademen. De zwavel wordt onder andere door lokale bedrijfjes gebruikt voor onder andere het bleken van suiker en het laten stollen van rubber.
In de Kawah Ijen is ook het mysterieuze "blue fire" te zien. Dit blauwe vuur ontstaat door een reactie van de lucht met het zwavel en de hoge temperaturen.

Ijen Vulkaan

5. Gunung Raung

De vulkaan Raung (of Raoeng) is een actieve stratovulkaan op het Indonesische eiland Java in de provincie Oost-Java. het maakt onderdeel uit van het Ijen Plateau.
De 3.332 meter hoge vulkaan beschikt over een 2 kilometer brede en 500 meter diepe caldera, omgeven door een grijze rand. Ten noordoosten en het westen van Raung zijn de stratovulkanen Gunung Suket en Gunung Gadung.
In juni 2015 begon de vulkaan begon verhoogde vulkanische activiteit te vertonen. Op 29 juni 2015 kwam Raung tot uitbarsting en spuwde vulkanisch materiaal en een aswolk de lucht in. In de periode van 9 juli tot 14 augustus 2015 vonden diverse uitbarstingen plaats waarbij diverse malen aswolken werden uitgestoten. Tot op heden vertoont de vulkaan Raung verhoogde activiteit en spuwt as uit. Daardoor is er continu kans op vertraging van het luchtverkeer van en naar Bali.

Raung vulkaan

6. Krakatau

Tussen de eilanden Sumatra en Java ligt het vulkanische eiland Krakatau. Krakatau brak met geweld uit in 1883. Daarbij werd tweederde van het eiland vernietigd en liet een grote krater achter in de zee. Deze cataclysmische explosie werd tot bij het eiland Rodrigues in de buurt van Mauritius (op ca. 4.750 kilometer afstand) gehoord. Een nieuw parasitaire kegel, genaamd Anak Krakatau (: het kind van Krakatau), steeg in 1930 op uit de zee in het midden van de caldera. De andere Krakatau eilandjes die zijn ontstaan na de uitbarstingen in 1883 staan bekend als Sertung, Panjang en Rakata.

Krakatau

7. Andere actieve vulkanen op Java

1. Semeru (of Mahameru) is een actieve stratovulkaan, met dagelijks kleine uitbarstingen. Het ligt aan de zuidkant van de Tengger Volcanic Complex, waar eveneens de Bromo vulkaan bevindt. Semeru wordt regelmatig door toeristen beklommen, meestal vanaf het dorpje Ranu Pane.
2. Papandayan is een complexe stratovulkaan, ten zuidoosten van de stad Bandung in West-Java. Toeristen kunnen over de krater lopen met uitzicht op borrelende modderpoelen, stoomgaten en zwavelputten.
3. De actieve stratovulkaan Kelud (Klut, Cloot, Kloet, Kloete, Keloed of Kelut) ligt in Oost-Java. In 1990 en 2007 is de vulkaan tot uitbarsting gekomen. De laatste uitbarsting was op 13 februari 2014 waarbij de lava koepel explodeerde en stenen en aswolken in de lucht werden gespuwd.

---

8. Meer informatie over vulkanen en vulkanisme op Java

---